Długie noce w Ożarowie

Dodaj do Twitter Myspace Wykop Facebook Grono Flaker Śledzik Zakładki Google Blip Buzz Del.icio.us Yahoo Licencja CC Druk Poleć artykuł Tagi ożarów

216 noc
(...) Fabryka Kabli w Ożarowie leży pomiędzy linią kolejową, a drogą A2 Warszawa -Poznań. Pracownicy okupują główną bramę wjazdową do zakładu, która mieści się jakieś 150 metrów od "dwójki". Na okolicznych płotach wiszą "firmowe" transparenty przywiezione przez popierające protest delegacje zakładów z całego kraju. W oczy rzuca się strajkowy kalendarz: "Ciupiał, jesteśmy tu 216 dzień". 216 dni to - przeliczam szybko - 7 miesięcy. Wytrwałość załogi "Kabli" budzi respekt.

Przed bramą trzy wojskowe namioty, coś na kształt skleconej z różnych materiałów szopy i wielki parasol chroniący przed deszczem. Nad wszystkim powiewają flagi Solidarności i firmówki FKO. Bramę blokuje także barykada z dużej drewnianej szpuli do kabla. Mży lekki deszczyk. Samochód parkujemy obok kilkunastu innych, którymi protestujący dodatkowo blokują dojazd do bramy. Podchodzimy do stojących pod parasolem.

Wśród nich poznajemy Sławka Gzika, przewodniczącego Ogólnopolskiego Komitetu Protestacyjnego. Ściskamy dłonie i chwile rozmawiamy. Zapraszają do namiotu. W "kwaterze głównej" ciepło, pomimo chłodnego już wieczoru. Co chwilę ktoś dorzuca do stojącego na środku namiotu piecyka. Leżące na nim skórki od cytryny tworzą w namiocie przyjemny, cytrynowy zapach. Gdyby nie tematy toczonych przez obecnych rozmów można by pomyśleć, że to obóz harcerski. Siedzimy i rozmawiamy pijąc herbatę. Maciej Guz opowiada o sytuacji w byłej FSO, gdzie pracuje. Dyskusja obraca się wokół tematu prywatyzacji i związanych z tym przekrętów. Ludzie mówią, że lada dzień nastąpi pewnie próba rozbicia protestu. Podobno w fabryce przygotowywane są miejsca dla większej ilości ludzi. Dla ochroniarzy i łamistrajków, którzy będą demontowali maszyny. Pomimo tego wszystkiego, atmosfera jest dobra. Z namiotu obok dobiegają podniesione głosy. W telewizorze leci mecz. W drugim namiocie miejscowy ksiądz odprawia nabożeństwo. Słychać ściszoną modlitwę. Na miejscu jest kilkanaście osób. Dyżurni z krótkofalówkami patrolują wokół zakładu. Ze środka przygląda się nam ubrany na czarno ochroniarz. Z wizytą przyszedł świeżo wybrany burmistrz Ożarowa. Lokalne władze wspierają protestujących.

Maciek Guz wspomina jak w latach osiemdziesiątych był bez pracy i żeby jakoś przeżyć hodował żmije. Miał umowę z Polfą na dostarczanie jadu. Pewnego razu podczas kolejnej rewizji esbek wkłada rękę do akwarium w poszukiwaniu bibuły. "Co tam macie?" - pyta. "Żmiję"- odpowiada Maciek. Esbek nie wierzy i szuka dalej. Po chwili z przerażeniem odkrywa prawdę i wzywa przez radio pomoc. Przy tego typu różnych opowieściach szybciej płynie czas.

Pracownicy Kabli opowiadają o bogatej historii swojego zakładu. O tym, jak ich oszukano likwidując fabrykę. Pytamy o przebieg akcji okupacyjnej. Choć widać, że ludzie nie wycofają się ze swoich żądań można wyczuć, że mają już dość czekania. Siedem miesięcy to szmat czasu.

Wychodzimy z namiotu na kolejnego papierosa. Wokół cisza. Obok na parkingu znudzeni policjanci siedzą w radiowozie. Za chwile zmienią ich następni.

Likwidowany zakład sprawia posępne wrażenie. Na drzwiach ogłoszenie Powiatowego Urzędu Pracy na temat szkoleń. Na zżółkniętej kartce obok pisze, że w pokoju związku zawodowego są do odebrania jakieś atlasy.

Rano żegnamy się z protestującymi. Życzymy powodzenia i umawiamy się na przyszłość.

219 dzień. Atak
Najpierw pojawiła się policja. Przyszli w nocy, jak bandyci - mówią w Ożarowie. Po nich kilkoma autobusami przyjechali ochroniarze. W czarnych uniformach z firmowymi oznaczeniami na plecach. Dyżurujący przed bramą pracownicy "Kabli" zaalarmowali mieszkańców zakładowego osiedla. W krótkim czasie przed zakładem zgromadziło się kilkaset osób. Atak nastąpił nagle. Ochroniarze nie przebierali w środkach. Świecąc ostrymi latarkami w twarze pracowników pryskali ich gazem i okładali długimi pałkami. Czuć było od nich ciężki oddech zaprawiony wódką. Niektórzy musieli wcześniej zalać nią resztki sumienia. Przycisnęli tłum do ogrodzenia. Kopali i dusili bezbronnych. Ludzie płakali. Od gazu i z bezsilności. Wybuchały odpalane petardy. Strażacy z miejscowej OSP polewali agresywnych ochraniarzy wodą. W międzyczasie do akcji włączyła się policja. Bynajmniej nie po stronie pracowników zakładu. Lekarze udzielali pomocy mdlejącym.

W zakładzie rozpoczął się demontaż maszyn. Pierwsze ciężarówki zaczęły wywozić zmagazynowane tam kable. Ludzie rzucali się pod koła ciężarówek. Przebijano opony i rzucano kamieniami. Powiększała się ilość rannych i zatrzymanych przez policję. Podczas dnia próbowano blokować przebiegającą obok zakładu drogę A2.

W kolejny dzień miały przyjechać posiłki z innych miast. Przyjechały, ale nieduże. Przed zakładem trwała regularna bitwa z ochroniarzami i policją. Policjanci bili bez opamiętania. Byli zomowcy wspominali "stare dobre czasy". Młodzi policjanci dowiedzieli się, do czego służy policja w kapitalizmie. Co jakiś czas z zakładu wyjeżdżały tiry z jego majątkiem. Każdy wypuszczony tir to mniejsza szansa na to, że w "Kablach" będzie można jeszcze kiedyś wznowić produkcję. Ludzie wiedzą o tym doskonale. Stąd taka determinacja. Wraz z upływem czasu sił jest już coraz mniej. Niestety, Ożarów pozostał praktycznie bez pomocy. Pokazał jednak jak się walczy.



Ożarów a neoliberalna globalizacja
Mówienie o jakiejś globalizacji, zawsze wywołuje stwierdzenia, że to jakieś rzeczy abstrakcyjne, a liczy się to, co dzieje się tu u nas. Kłopoty fabryki w Ożarowie są jednak niemal modelowym przykładem wpływu liberalnej globalizacji.

Po pierwsze Cupiał forsuje dostosowanie się do hiperkonkurencji światowej, która śrubuje coraz bardziej normy wydajności pracy (i zyski), a dokonuje się to kosztem pracowników."Średnia sprzedaż w grupie wynosi 110 tys. dol. na zatrudnionego. Musimy dojść do poziomu światowego, czyli 250 tys. dol." - powiedział Cupiał dziennikarzowi "Wyborczej".

Idziesz do przodu, albo giniesz, a że ginie coraz więcej...
Inna rzecz - głównym odbiorcą kabli Tele--Foniki była Telekomunikacja Polska. Po praktycznym przejęciu TP SA przez France Telecom, czemu sprzeciwiali się francuscy związkowcy, zamówienia zaczęły płynąć do francuskich zakładów Alcatel.

Czy to oznacza, że jedynym wyjściem jest zablokowanie granic, żeby żadne cholery z Zachodu tu nie weszły? Bynajmniej. Przecież Cupiał jest "solą tej ziemi", bohaterem tak "Wyborczej" (a jednak się da!), jak i Ligi Polskich Rodzin (polski kapitał) (km)

Idiotów poznaje się w biedzie
Protestujący pracownicy z Ożarowa nie dostali jednak wsparcia od swoich kolegów (?) z innych zakładów, które kiedyś z FKO tworzyły grupę Elektrim Kable, wykupiona przez Tele-Fonikę. Przewodniczący Solidarności w fabryce kabli w Bydgoszczy, Michał Chojnicki, w wypowiedzi dla "GW" z 4 grudnia cieszy się, że zwolnienia w Ożarowie są korzystne dla bydgoskiego zakładu. - Protestując razem z Ożarowem, protestowalibyśmy przeciwko własnym interesom - mówi Chojnicki! I ciągnie dalej: - Nie znam dokładnych liczb, ale wstępna analiza finansowa wskazuje, że decyzja o likwidacji była ekonomicznie słuszna.

Cupiał zapowiada wielkie podwyższanie wydajności. Tele-Fonika inwestuje w najnowocześniejszy sprzęt, do obsługi którego potrzeba mniej pracowników niż dotychczas. Oznacza to, że wkrótce - czyli w roku 2003, najpóźniej w 2004 - Tele-Fonika znowu będzie zwalniała pracowników, także tych, których teraz przyjmuje w Bydgoszczy. Ciekawe, czy wtedy przewodniczący Michał Chojnicki z Solidarności będzie jeszcze taki mądry. A może jednak wyjdzie na naiwnego idiotę? (mp)