Podsumowanie 2014 r. w AKK „Zemsta”

Minął kolejny, drugi już rok funkcjonowania Anarchistycznego Klubu/Księgarni „Zemsta”. Organizujemy spotkania z autorami, artystami i aktywistami. Książka czy dzieło nie jest dla nas fetyszem, ale punktem wyjścia do działań na polu społeczno – politycznymi krytycznej refleksji podważającej narrację władzy i kapitału. Jako galeria i kawiarnia oferujemy alternatywne podejście do sztuki i konsumpcji, oderwane od dyktatu kuratorów czy relacji klient – sprzedawca (choć Zemsta jest oczywiście również inicjatywą ekonomiczną). Wspieramy i propagujemy formy komunikacji bardziej społeczne, bliższe ludziom niż potrzebom rynku.

Przez 12 miesięcy odbyło się w tym miejscu 40 spotkań (nie licząc wernisaży i finisaży), 12 pokazów filmowych, otwarto 11 wystaw, zorganizowano 2 maratony pisania listów do więźniów politycznych, 3 koncerty i 2 spektakle. 2014 rok to też czas startu ciepło przyjętej Kuchni Autorskiej (https://www.facebook.com/events/708475879240293/), Jogi Z Widokiem Na Kościół, cykli ZEMSTA KINA oraz ZAMIAST EDUKACJI, poszerzonego asortymentu Zemstowej kawiarni i księgarni.

Miniony rok stał u nas w dużej mierze pod znakiem 20. rocznicy powstania zapatystów. Uczciliśmy to szeregiem wydarzeń, począwszy od „zapatystowskiego sylwestra”, przez pokaz filmu „Skrzypce” o meksykańskich partyzantach, po prezentację prac artystów z autonomicznego regionu Chiapas. Punktem kulminacyjnym było wydanie – po miesiącach przygotowań – książki „Inny Meksyk. Opowieści zapatystów” (red. Barbara Prądzyńska), która została bardzo ciepło przyjęta.  Nie zdziwiło nas zatem, że wypełniliście po brzegi Zemstę podczas spotkania z Luisem Martinezem Andrade, który przybliżył najnowsze wydarzenia w najbiedniejszych regionach tego państwa (relacja tu: http://www.rozbrat.org/publicystyka/alternatywy/4248-zrewoltowany-meksyk-relacja-ze-spotkania-z-luisem-martinezem-andrade). Rok zakończyliśmy również „po zapatystowsku”, w sylwestrowy wieczór pokazując slajdy z Chiapas.

Wielokrotnie powracaliśmy do tematu migrantów. Gościliśmy aktywistów z Grupy Wsparcia Protestujących Uchodźców (www.protestuchodzcow.pl), Marinę Hulię (pisarkę i artystę, wspierająca m.in. dzieci i rodziny imigranckie), zaangażowaną w ruch antygraniczny działaczkę z Frankfurtu, a także anarchistów i działaczy pozarządowych nagłaśniających strajki głodowe w strzeżonych ośrodkach. Oprócz tego kolportowaliśmy broszurę „Mniejszość bez praw” o sytuacji ekonomicznych migrantów romskich w Polsce. 

Przyglądaliśmy się też konfliktowi na Ukrainie. Zorganizowaliśmy panel dyskusyjny „Jaka i gdzie jest Ukraina?” z udziałem zarówno działaczy anarchistycznych, jak i cenionych komentatorów (zapis tutaj: https://www.youtube.com/watch?v=1QNkd7_79zM ). Ponadto gościliśmy samych Ukraińców – nie tylko anarchistów, ale też poetę Ołeksija Czupę (w ramach festiwalu Endemity). Każde ze spotkań spotkało się z dużym zainteresowaniem.

Nie zapomnieliśmy o Azji. Pracownicze walki w chińskich fabrykach Foxconna przedstawił Ralf Ruckus, jeden z redaktorów książki „Niewolnicy Apple`a”. Natomiast o społeczno – politycznej sytuacji w Japonii po wybuchu elektrowni atomowej mówił Piotr Bernardyn, autor reportażu „Słońce jeszcze nie wzeszło. Tsunami. Fukushima”. Oba wydarzenia wyszły poza formułę spotkań autorskich. Były raczej relacjami z konfliktów i próbami refleksji „co dalej?”.

Nie mogliśmy pominąć konfliktu w Strefie Gazy. Sytuacji w tym regionie poświęciliśmy dwa obszerne spotkania, każde cieszące się ogromnym zainteresowaniem. Podczas  pierwszego, zatytułowanego „Gaza – ludobójstwo na oczach świata”, staraliśmy się przybliżyć genezę, skutki i przykłady kampanii oporu, jakie mają miejsce w związku z ostatnimi starciami na tych terenach. Drugie spotkanie poświęciliśmy sytuacji palestyńskich rolników pod okupacją .Przygotowaliśmy je we współpracy z Instytutem Globalnej Odpowiedzialności. Staraliśmy się i w tym przypadku, by nie opowiadać o działaczach, lecz oddawać im głos i starając się zrozumieć ich perspektywę. W tej formule zorganizowaliśmy również spotkania o ruchach protestu w Egipcie, Nowym Jorku czy Brazylii.

Nie zapomnieliśmy o lokalnym podwórku. Zaprzyjaźnione z nami środowisko akademickie zorganizowało szereg spotkań, debat i warsztatów na najróżniejsze tematy: od współczesnego post – operaismo po perspektywy krytycznej refleksji na temat szkoły powszechnej. Dyskusje, jakie prowadziliśmy – np. wokół walk prekariatu – bywały burzliwe, ale ostatecznie nas do siebie zbliżyły. Dziś prowadzimy wspólną walkę o prawa pracownicze i lokatorskie.

Jako księgarnia nie możemy nie odnotować wydania w tym roku przez anarchistyczne wydawnictwo Bractwo Trojka aż 4 książek. Każda na swój sposób wyjątkowa: wciąż nie należycie doceniony „Biznes się kręci” Paula Matticka, pionierskie opracowania „Myśli” Michaiła Bakunina i „Anarchosyndykalizmu w Europie” Macieja Drabińskiego, wreszcie wspomniana już tu kilkukrotnie antologia zapatystowskia. Również anarchistyczny kwartalnik „Inny Świat” może odnotować dobry rok z trzema numerami na koncie. Wszystkie te pozycje do nabycia w Zemście.

Kolejny rok to też spotkania autorskie, zawsze odnoszone do aktualnych walk społecznych i politycznych. Omawialiśmy więc m. in. głośne książki Jarosława Urbańskiego („Prekariat i nowa walka klas”), Cory`ego Doctorowa („Kontekst”), Nancy Frazer („Drogi feminizmu”), Georges`a Sorela („Rozważania o przemocy”), Karola Sienkiewicza („Zatańczą ci, co drżeli”) czy dzieła zbiorowe („Marks. Nowe perspektywy”, „Kryzys bez końca”, „Komiks i jego konteksty”). Jeśli nie zajmowaliśmy się aktualnie polityką, pytaliśmy o społeczne funkcjonowanie kultury czy sztuki.

W podobnym duchu interpretowaliśmy i pokazywaliśmy filmy Jeana Vigo („Atalanta”, „Pała ze sprawowania”, pokaz „Jeana Vigo – początki”), Jeana Renoira („Towarzysze broni”, „Reguły gry”), Toda Browninga („Demon cyrku”, „Dziwolągi”) czy Pawła Kędzierskiego („Powstanie zwykłych ludzi”). Niektóre projekcje były przede wszystkim okolicznościowe – jak „świąteczny” zestaw najpiękniejszych adaptacji „Dziewczynki z zapałkami”, inne dopełniały większe całości. Większość spotkań doczekała się relacji, recenzji bądź po prostu rejestracji.

Te większe całości to artystyczno – polityczne projekty, przybliżające artystów autentycznie krytycznych („Gorszy gniew” Jacka Adamasa, „Instalator” Jerzego Kosałki, TOTART, rysunki satyryczne Qrde i Legendarnej Grupy LUXUS, koncert „zbuntowanej orkiestry podwórkowej” HAŃBA!). Poprzez sztukę chcemy zadawać pytania o zachodzące procesy społeczne, zapraszając do zabawy – np. podczas naszych urodzin pod hasłem Re//Fre 2 – kwestionujemy alienację i staramy się ostrożnie podchodzić do tematu gentryfikacji. Cieszy nas, że odwiedzacie Zemstę nie tylko z powodów towarzysko – rozrywkowych, ale też ideowych. Tłumy na spotkaniach z Jackiem Tittenbrunem (w rocznice polskiej „terapii szokowej”) czy Adamem Wajrakiem (wokół współczesnych ruchów ekologicznych), zainteresowanie protestami w Żurawlowie (gościliśmy aktywistów zaangażowanych w tę sprawę) czy dyskusjami o edukacji – to wszystko świadczy o tym, że nasze środowisko, wbrew opiniom niechętnych nam polityków czy mediów, jest szerokie, chętne do działania i najważniejsze: dopiero rozpoczyna swe „powstania”. Parafrazując stare hasło – pozdro, do zobaczenia na dyskusjach i zadymach!